تبیین ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت: بر اساس نظریة ادراکات اعتباری علامه طباطبایی

فمینیسم‌ که بـه ‌عنوان یـک جنبش اجتماعی و سیاسی، از سال‌های پایانی سدة نوزدهم با انگیزه‌های گوناگون آغاز شد، تأثیرات خود را در حوزه‌های مختلف معرفتی بر جای گذاشته است. شاید محوری‌ترین‌ نقد‌ فمینیست‌ها که به یک معنا آبشخور دیگر نقدهاست، اعتراضی است که آنان به تحلیل معرفت و معیار‌های رایج آن وارد می‌کنند. فمنیست‌ها معتقدند‌ اسـتقلال معرفت، عقل و ذهن بشر از اوضاع اجتماعی به‌طورکامل مردود است؛ زیرا افزون ‌بر‌ اوضاع اجـتماعی، احـساسات و عواطف آدمی نیز در عقل و معرفت تأثیر دارد که یکی از مهم‌ترین عوامل اجـتماعی مـؤثر‌ در‌ آن‌، «جنسیت‌» است‌. نسبیتی که فمینیست‌ها در حوزة معرفت‌های زنانه و مردانه مطرح می‌کنند، ‌پذیرفتنی نیست؛ ولی به نظر می‌رسد تفاوت اندیشه‌ای در میان زنان و مردان و حتی نسبیت معرفتی در میان آنان را می‌توان به معنای دیگری تصویر کرد. نویسندة این مقاله می‌پندارد این تفاوت اندیشه‌ای از طریق ابداع نظریه‌ای از سوی علامه طباطبایی; دربارة امور اعتباری که به «نظریة ادراکات اعتباری» مشهور شده، تبیین‌پذیر است؛ تبیینی که ضمن پوشش صحیح تفاوت‌های ادراکی میان زن و مرد، پیامدهای دیدگاه‌های فمینیستی را ندارد و به نسبیت معرفت‌شناختی در ادراکات حقیقی نمی‌انجامد. برای دستیابی به این مهم، پس از مروری کوتاه در نظریة ادراکات اعتباری علامه و معنای جنسیت از دیدگاه او، به ارائة سه تبیینِ نو از ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت بر اساس این نظریه خواهیم پرداخت. در تبیین نخست از اهداف گوناگون در فاعل‌های ادراکی جنسی، در تبیین دوم از احساسات متفاوت جنسی و در تبیین سوم از جریان‌های موازی طبیعت که علامه ذیل بیان نظریة ادراکات اعتباری از آن یاد می‌کند، استفاده شده است.